No ano 2013, o último en que o rei Juan Carlos I pronunciou a súa mensaxe do Nadal, as cámaras abriron plano e deixáronnos ver ao entón aínda príncipe Felipe observando o atrezo e os preparativos para a emisión do discurso do seu pai. Seis días despois, o rei tomou a decisión de abdicar no Príncipe de Asturias. Este ano o rei Felipe VI pronuncia o seu discurso desde o Salón do Trono do Palacio Real, onde levan a cabo as recepcións máis solemnes da Coroa. É un xesto sen precedentes: ata agora, sempre se gravou na Zarzuela, nun ambiente familiar.
As mensaxes visuais non son gratuítos, como tampouco o é cada ano a elección das palabras que compoñen a mensaxe de Nadal do rei.
Aquel 2013 Juan Carlos I fixo por primeira vez referencia a unha frase do seu fillo. Ao ano seguinte, o xa rei Felipe VI falou de futuro. Pode parecer que os dous reis que España tivo na democracia actual lanzan ás cidadás mensaxes moi parecidos, pero a frecuencia con que empregan as palabras e o contexto no que o fan marcan dous estilos e preocupacións ben diferenciados. Analizamos con datos o texto dos dous últimos discursos de don Juan Carlos e os dous primeiros do rei Felipe VI e descubrimos algunhas cousas, como que Felipe VI é un rei sentimental e marcado polo deber.
No 2012 que foi o ano da política
No aniversario do 15M, o Rey manifestaba a súa preocupación polo desapego á política, palabra que pronunciou nove veces: ?Non ignoro que a política non vive hoxe as súas mellores horas na percepción dos cidadáns. Por esta razón eu quixese esta noite reivindicar a política porque o seu papel é fundamental na saída da crise
.
En 2013 Juan Carlos I ía abdicar no seu fillo, o príncipe Felipe, e a súa mensaxe foi de unión e o concepto de sociedade como un todo era a personificación desa unidade. A palabra sociedade apareceu noves veces unida a progreso, solidariedade, aos peores momentos da crise, á responsabilidade ou á loita contra o terrorismo.
2014, futuro e deber
No seu primeiro discurso do Nadal, o rei Felipe VI falou, como correspondía, de futuro: ?E agora correspóndenos aos españois de hoxe continuar a tarefa de labrar o noso mellor futuro; que empeza xa, que empezou xa?. E de España, pois tan só pasara un mes e medio da consulta para a independencia catalá do 9N.
Pero hai algo que pasou desapercibido e que hoxe descubrimos ao analizar os datos: Felipe VI falou de obrigacións, de deberes e nunha primeira persoa do plural, que ben podería ser un plural mayestático ou a manifestación dun proxecto común dos españois. ?Debemos seguir avanzando na nosa convivencia política?; ?non debemos deixarnos vencer polo pesimismo?; ?debemos cortar de raíz e sen contemplacións a corrupción?; ?debemos protexer especialmente ás persoas máis desfavorecidas e vulnerables?; ?debemos seguir garantindo o noso Estado de Benestar?; ?debemos realmente sentirnos orgullosos?; ?non debemos esquecer o que conseguimos xuntos con grandes esforzos e sacrificios?...
O deber aparece, en todas as súas formulacións, 26 veces nos discursos de Felipe VI, fronte ás oito que o mencionou Juan Carlos I:
O deber de Felipe VI
Veces que o rei mencionou o deber nos discursos de 2012, 2013 (Juan Carlos I) e 2014 e 2015 (Felipe VI):
Palabra 2012 2013 2014 2015
debe 1 1 2 2
debemos 1 3 10 6
deben 1 1 1 2
deber 0 0 0 2
deberiamos 0 0 1 0
2015, España e a súa historia
Abaixo podes ver íntegro a mensaxe de Nadal do rei.
Este ano, no medio do proceso catalán, Felipe VIN non pronunciou a palabra Catalunya (o ano pasado mencionouna tres veces), con todo falou de historia, séculos, pasado... comúns: ?E esa historia, sen dúbida, debemos coñecela e lembrala porque nos axuda a entender o noso presente e orientar o noso futuro?.
Con todo, España (14) e os españois (10) foron as palabras nas que máis incidiu o rei: ?Porque agora, o que nos debe importar a todos, é España e o interese xeral dos españois?.
Pero se algo diferencia a Felipe VI de Juan Carlos I a este respecto -tamén en 2014- é o modo no que se refire ao seu país, quizá máis inclusivo e cun ton que remite ao cambio xeracional: ?España en xeral?, ?o territorio de España?, ?toda España?, ?a España de hoxe?, ?unha España moderna?...
Felipe VI, o rei sentimental
Non só o deber marca os discursos de Felipe VI. Sorprende ao ver os datos a cantidade de veces que recorre nos seus discursos á familia de palabras relacionadas co sentimento e as emocións.
Da crise á recuperación
Aínda que, sen dúbida, o contexto económico, político e social é o que marca a evolución da mensaxe do Nadal do Rey. A preocupación polo tecido empresarial, os empresarios, os emprendedores e os traballadores marcou a última mensaxe do Nadal de Juan Carlos I. A palabra crise que tanto apareceu nos seus discursos deixou paso timidamente á palabra crecemento nas mensaxes de Felipe VI.
No hay comentarios:
Publicar un comentario